In het buitenland bezoeken we kloosters en kerken, terwijl vergelijkbare schoonheid om de hoek te vinden is. Sterker nog: er loopt een langgerekte strook van prachtige, oude kloosters met een rijke historie langs de oost- en zuidgrens van ons land. De tentoonstelling Naar veilige oorden laat zien hoe Noord-Brabant het toevluchtsoord voor kloosters is geworden in de 17e en 18e eeuw.
Zusters in huwelijksbootje met Jezus, 18e eeuw, herkomst: zusters Penitenten. Foto: Willem Kuijpers
De abdij Marie Refugie in Uden is zo’n veilig oord. De zusters Birgittinessen namen hiertoe hun toevlucht, nadat zij uit Rosmalen verdreven werden omdat het katholicisme daar niet openlijk werd toegestaan. Zij betrokken een vervallen voormalig kruisherenklooster en verbouwden deze. Hiermee werd abdij Marie Refugie één van de oudste toevluchtsoorden van Nederland. Vanaf 1973 is Museum Krona in één van de abdijvleugels gevestigd.
Foto: Willem Kuijpers
Het leven van een kloosterling
Naast de aandacht voor de oudste kloosters van Nederland vertelt de tentoonstelling het verhaal van de kloosterlingen. Hoe werd je eigenlijk een kloosterling? Hoe leefden zij toen en hoe ziet het leven er nu uit? Welke functies hadden zij en hebben zij behouden? Welke waarden streefden zij na en waarom? Hoe heeft dit Brabant gevormd? En welke waarden herkennen wij nu nog? Speciale aandacht is er voor de val van Den Bosch, de rol van de vrije heerlijkheden en de kwesties rond het grensgebied (Cuneraverering in Bedaf).
Het garnizoen, de Gouverneur en de Geestelijken verlaten Den Bosch na de verovering van de stad door Frederik Hendrik in 1629. Detail uit de gravure: Den Gantschen Tocht’, Brabant Collectie, Tilburg
Verder wordt er ingezoomd op de kartuizers, een kluizenaarsgemeenschap. De kartuizers waren een van de slachtoffers van de reformatie. Alle karthuizen in Nederland werden opgeheven. De stichting Sinte Sophia van Constantinopel heeft de afgelopen jaren intensief onderzoek gedaan naar de sporen die de kartuizers in Brabant hebben achtergelaten en in hun geest duurzame producten ontwikkeld en landschappelijke ingrepen doorgevoerd. De initiatieven van de Stichting zijn een inspirerend voorbeeld voor de vele geïnteresseerden en betrokkenen die waarden van het kloosterleven willen overdragen aan toekomstige generaties.
Partners: Stichting Kartuizerklooster Sinte Sophia van Constantinopel en Breda University of Applied Sciences.