Staties die fascineren en provoceren
De kruisweg, de lijdensweg van Jezus, wordt als een zinnebeeld van menselijk lijden beschouwd en heeft een ongekende schat aan beeldende kunst, poëzie, literatuur, film en muziek opgeleverd.
The Passion of the Christ
Na het internationale megasucces van de film The Passion of the Christ (2004) van Mel Gibson mag zich in Nederland het op Witte Donderdag live uitgezonden spektakel The Passion op een massale belangstelling verheugen. De kern van dit passieverhaal wordt sinds het begin van de achttiende eeuw verbeeld in veertien staties (momenten om bij stil te staan), die samen de zogenaamde kruisweg vormen. Dit beeldverhaal fungeerde als bron van meditatie en was zeer geliefd, mede omdat mensen hierin troost vonden. De kruisweg – een weg vol beproevingen - kan immers ook worden beschouwd als metafoor voor menselijk lijden. De kruiswegstaties bevinden zich in rooms-katholieke kerken letterlijk en figuurlijk dichtbij de gelovigen, namelijk links en rechts van het schip.
uit Manga Life of Jesus (Japanse editie) pag. 169, Nabory Yamaguchi, 2001
The Passion gaat over de lijdensweg van Jezus. De ongekende populariteit hiervan staat haaks op een trend in onze samenleving om het lijden juist uit de weg te gaan. We spreken liever over leuke dingen dan over het leed wat de ander of onszelf overkomt. Zelfs gelovigen blijken steeds meer moeite hebben met de aanblik van de in doodsnood verkerende Jezus aan het kruis. Deze expositie schenkt aandacht aan de historische achtergrond maar toont vooral dat motieven uit de kruisweg ook in de 20ste en 21ste eeuw nog een verrassend grote impact hebben. Bekende en minder bekende kunstenaars (o.a. Barnett Newman, Colin Mc Cahon) en striptekenaars (o.a. Kamagurka, Manga-tekenaars), schrijvers (o.a. Dimitri Verhulst) en dichters (o.a. Fernando Pessoa en Borges), cineasten (o.a. Ulrich Seidl) en fotografen (o.a. Sophie Calle, Roger Ballen), alsmede componisten (o.a. Pawel Lukaszewski) en musici (o.a. David Bowie, Serge Gainsbourg) – gelovig of niet – werden door de kruisweg geïnspireerd.
Kruisdraging Jezus met doornenkroon, 1647, houtsnede van Christoffel van Sichem (1581-1658)
De veelzijdigheid is groot: van intiem tot theatraal. Historische gebeurtenissen en sociale omwentelingen vonden in kruiswegen hun weerslag. Dit wordt onder meer duidelijk uit talrijke documenten, waarvan een groot deel afkomstig uit de collectie van beeldend kunstenaar, arts-publicist en gastconservator Ignace Schretlen, die een groot deel van zijn leven door deze thematiek wordt geboeid.